Het verhaal achter Belgische speculoostaart

Volgens officiële bronnen vindt speculaas zijn oorsprong in de 17de eeuw in België, dat toen deel uitmaakte van de Spaanse Nederlanden. Ontstaan in de 17de eeuw en populair geworden dankzij het feest van Sinterklaas, heeft speculaas de laatste jaren een wereldwijde reputatie verworven. Het recept wordt aan geen enkele banketbakker in het bijzonder toegeschreven, en historici vatten de term speculaas doorgaans samen met het Latijnse woord speculum, dat spiegel betekent, als verwijzing naar het productieproces met behulp van de beroemde houten vorm.

Speculoos - of speculaas - is afgeleid van het Latijnse woord "speculum" dat "spiegel" betekent en verwijst naar de manier waarop deze lekkernij wordt gemaakt: nadat de speculoospasta in de houten mal is gegoten, wordt met de mal op een tafel geklopt waardoor de speculoos voorzichtig wordt losgemaakt en de afdruk van de mal bewaard blijft, waardoor je eigenlijk een spiegeleffect krijgt. Volgens de legende zou de heilige Sint-Nicolaas, onder meer de beschermheilige van kinderen, enkele kinderen tot leven hebben gewekt en hij zou hen speculoos te eten hebben gegeven, een hard koekje dat lang houdbaar is. Sindsdien is sinterklaas het feest van kinderen én van speculoos: er gaat geen 6 december voorbij of er wordt van speculoos gesmuld. Voor het sinterklaasfeest maakt Maison Dandoy speciale speculoosvormen tot wel 80 en zelfs 90 centimeter hoog om de smaakpapillen van klein en groot te verwennen. Iedere echte Belg kent natuurlijk speculoos, een plaatselijke specialiteit in warmbruine kleuren die heerlijk ruikt naar kruiden en bruine suiker en die we het hele jaar door maar wat graag in onze koffie dippen en tijdens de feestdagen met familie delen. Maison Dandoy is een familieverhaal dat zes generaties overspant, waarbij basisrecepten door de jaren heen met traditioneel vakmanschap worden gemaakt. Deze professional gunt ons een blik achter de schermen en schetst de geschiedenis van de onderneming vanaf haar oprichting in 1829 door Jean-Baptiste Dandoy, een Belgische bakker, tot vandaag.

Lotus Bakeries heeft geen patent op het speculooskoekje Biscoff. Het bedrijf kiest ervoor om het recept geheim te houden. Bij een uitvinding kan je daarop een patent of octrooi nemen, maar dan moet je beschrijven wat de uitvinding is. Je maakt met andere woorden zomaar je uitvinding publiek. Alle patenten komen in een databank die iedereen kan raadplegen. Het bedrijf wordt beschermd als het zijn best doet om de uitvinding, in dit geval het recept, geheim te houden. Op die manier ben je veel langer beschermd dan bij een patent, want een patent komt na twintig jaar vrij. Ook bij Coca-Cola houden ze het recept al meer dan honderd jaar geheim.